door Roger Klaassen

De Utrecht Urban Sketchers mochten afgelopen zondag (11 februari) tekenen in het Museum Speelklok – opnieuw een interessante locatie in Utrecht. Museum Speelklok is een museum voor ‘zelfspelende instrumenten’: orgels, speeldozen, ingenieuze speelwerkjes, klokken, etc. Kleurrijk, blinkend en glimmend, voorzien van alle mogelijke ornamenten, beelden en krullen – een uitdaging voor ons allemaal.

Er waren ongeveer 30 tekenaars aanwezig. Hieronder een selectie uit de tekeningen – helaas kan niet iedereen aan bod komen.

We beginnen met een serie draaiorgels. De eerste twee tekeningen zijn van Inge van der Storm (boven) en Andie Wieringa (onder). Zij tekenden allebei het draaiorgel van de ‘Limonaire Frêres’. Leuk om te zien dat ze ook min of meer eenzelfde benadering hebben gekozen, met het ‘lijnwerk’ (grotendeels of geheel) in aquarel.

Kitty van den Heuvel (een van de organisatoren) tekende dit indrukwekkende draaiorgel. In het Museum Speelklok waren alle tekenmaterialen toegestaan, maar het spatwerk op deze tekening deed Kitty thuis: dat zou niet gewaardeerd worden in het museum. Het maakt de tekening heel erg kleurrijk, ondanks dat Kitty de tekening grotendeels ongekleurd liet.

Ingrid Terpstra tekende hetzelfde orgel maar ze is een heel andere kant opgegaan: kleur, kleur en nog eens kleur. Thuis voegde ze vlaggetjes toe en gaf de tekening met knipsels nog een internationaal tintje.

Richard Venema (de andere organisator) koos er voor om ‘zijn’ orgel heel precies in te kleuren. Veel orgels waren rijkelijk versierd met krullen, beelden en beschilderde panelen: razend lastig om dat allemaal op papier te krijgen.

Helma Vos tekende een elegant orgel, voorzien van uitdagend geklede dames. Het was vrijwel onmogelijk om de orgels te tekenen zonder te vereenvoudigen. Helma is hier heel goed in geslaagd: met een beperkt aantal lijnen en kleuren heeft ze de zwierige indruk die dit orgel maakt goed vastgelegd.

De vrouwenfiguren van ditzelfde orgel werden ook door verschillende tekenaars getekend. Deze tekening is van Corinne Dekker (het is de linker figuur op de schets van Helma). Op de tekening van Corinne is goed te zien hoe de figuur omlijst werd met gouden randen, krullen en geornamenteerde klankgaten. Altijd leuk als iemand haar gedachten bij het tekenen noteert.

We verlaten de orgels even en zoeken even wat rust bij wat eenvoudigers.

Emmy Reichgelt deed voor het eerst mee aan een schetsuitje van Urban Sketchers. Ze tekende deze klok, die ze thuis van kleur voorzag. Haar eerste sketchcrawl vond ze een geweldige ervaring die naar meer smaakt – we zien haar zeker nog eens terug.

Pritam Mitra tekende een statig houten beeldje. Fijne arceringen en de manier van inkleuren geven een mooie indruk van glimmend hout.

Na twee tekeningen van grote orgels was ikzelf ook wel toe aan wat eenvoudigers. Mijn oog viel op een charmant buikorgeltje. Het hele ding bestond grofweg uit twee tinten bruin, dat was ook een verademing.

Terug naar de grote zaal met de grootste orgels. Hildegard Oet koos voor een orgel dat naar de maatstaven van die zaal nog ‘eenvoudig’ genoemd mag worden. Ik denk dat het voor iedereen worstelen was met de complexiteit van de orgels in een wat donkere zaal.

Op deze tekening van Geertje Eshuis geeft een werveling van lijnen een prima indruk geven van dit barokke orgel. Met een paar rake vegen heeft Geertje effectief diepte weten te suggereren, vooral rond de orgelpijpen.

Ivy Au Yeung Pui weet ook heel mooi diepte te suggereren door de contouren van het orgel heel licht te tekenen met bruine inkt, in contrast met de lichtere potloodlijnen. De schetsers op de voorgrond en de mensen bij het orgel geven een gevoel van de grootte van dit bakbeest.

De laatste tekening is deze van Valeriya Greenwood. Deze tekening heeft alles wat nodig was in het Museum Speelklok: vereenvoudigen, suggereren, kleur en contrast. Met enkele lijnen en kleuren wordt het hele orgel virtuoos neergezet en het steekt stralend af tegen de figuren op de voorgrond en de wand erachter, zowel door het contrast tussen licht en donker als het contrast tussen grijzen en felle kleuren.

Nog meer tekeningen zien? Ga dan naar de Facebookpagina van de Utrecht Urban Sketchers.