Linda in actie op de rotsen bij Pego das Pias. – Foto: Rui Rebelo.
door Linda Toolsema
Half maart was ik een week in Portugal voor de Sketch Tour Portugal. Dit is een initiatief van Urban Sketchers Portugal in samenwerking met Toerisme Portugal, ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van Urban Sketchers. Een jaar lang werden elke maand twee schetsers – een Portugees en een buitenlander – uitgenodigd om Portugal vast te leggen in schetsen, telkens aan de hand van een ander thema of een andere regio. Voor meer informatie en video’s: klik hier.
Lissabon, vanaf het overdekte terras bij het Rossio station. Voorafgaand aan de Tour gaf ik hier een workshop, die ik begin juni bij het Sketch Weekend Amsterdam weer zal geven.
Mira rivier en viskwekerij. De bedoeling van wandelroutes is natuurlijk dat je gaat wandelen, maar i.v.m. de beperkte tijd reden wij aan het eind van de eerste dag met de auto een zeer uitdagende route van zo’n vijf kilometer over modderige en soms steile onverharde paden om dit uitzichtpunt te bereiken. Het was de moeite waard, een prachtig uitzicht in het mooie licht van de late middag. Getekend met een grijsblauw kleurpotlood in plaats van mijn gebruikelijke zwarte pen, dat vind ik voor landschappen soms mooier, vooral met dit zachte licht.
Samen met Pedro Cabral werd ik gevraagd om te tekenen in de Alentejo en Algarve, langs de lange afstandswandelroutes aldaar. Pedro is een urban sketcher van het eerste uur, die al sinds het begin bijdraagt aan het internationale USk blog, en bovendien een fanatiek wandelaar. Zijn schetsen vind je ook op zijn eigen blog, op Instagram (@bonecosdebolso) en Facebook. De meeste wandelroutes die we aandeden, had hij al eens gelopen, één zelfs al drie keer. Hij bleek daarmee de ideale gids voor de reis. Daarbij werden we vanuit Toerisme Portugal vergezeld door chauffeur Rui, die tevens alle praktische zaken regelde, de beste restaurants voor ons uitzocht, en terwijl wij tekenden een prachtige fotoreportage van de reis maakte. Het enige dat Pedro en ik hoefden te doen was schetsen, eten en slapen. Wat wil je als urban sketcher nog meer?
Verzameling borden. Als je op reis bent, vallen soms juist details je op. Zo werd mijn aandacht getrokken door de borden, die er heel anders uitzien dan thuis, of teksten hebben die je meteen een vakantiegevoel geven. Sommige borden heb ik snel met potlood geschetst op locatie of na het voorbijrijden in de auto, anderen gefotografeerd, en het geheel later thuis afgemaakt.
Odeceixe beach. Een prachtige plek bij het strand, en een hele uitdaging om te tekenen door het tegenlicht van de laagstaande zon. Hier koos ik een andere manier van werken: eerst aquarel, en daarna nog een paar details met kleurpotlood.
Nu was het schetsen best een uitdaging. We waren gevraagd om minimaal zes schetsen per dag te maken, al werd daarbij gezegd dat we daar niet te zwaar aan moesten tillen en vooral plezier hebben. Plezier hebben we zeker gehad – het was een prachtige reis en we hadden het erg leuk met elkaar! Maar toch voelden we de druk van die zes schetsen… We waren iedere dag een paar uur onderweg met de auto, men neemt in Portugal ruim de tijd voor het (heerlijke!) eten, en zowel Pedro als ik zijn niet heel snelle schetsers. Al gauw merkten we dat we onze manier van werken gingen aanpassen. In plaats van meteen in pen te tekenen zoals ik tegenwoordig vaak doe, maakte ik vaak eerst een snelle opzet in potlood. Het inkleuren met aquarelverf sloeg ik meestal eerst maar over, om in plaats daarvan een extra tekening te kunnen maken. ’s Avonds na het eten hielden we late ‘huiswerksessies’ waarbij we details en kleur toevoegden. Dat klinkt misschien als hard werken, maar was vooral erg gezellig.
Destilleerderij. Via een kennis had Pedro geregeld dat we konden tekenen in een traditionele ‘medronho’ destilleerderij. Hier wordt in het vroege voorjaar likeur gemaakt van de vruchten van de aardbeiboom (zowel de likeur als de vrucht heet medronho). We werden vriendelijk ontvangen met een glaasje, maar een heel klein slokje was genoeg! Het was een geweldige plek, een oude schuur met ingebouwde oven/stookplaats en daarnaast een open vuurtje waarop gekookt werd, zonder schoorsteen dus lekker rokerig. Overal stonden heel oude materialen en gereedschappen, het was alsof we teruggingen in de tijd. We genoten des te meer omdat het die dag letterlijk de hele dag regende en buiten tekenen onmogelijk was.
School in Casas Baixas. Een oude lagere school zoals je die in alle dorpjes tegenkomt. De meeste worden al lang niet meer als school gebruikt. Deze doet tegenwoordig dienst als slaapplek langs de Via Algarviana. In de voormalige kleine lokaaltjes staan nu stapelbedden, en één is ingericht als keuken/eetkamer. Eenvoudig, maar praktisch én goedkoop.
Iedere dag maakten we meerdere stops bij hoogtepunten langs de wandelroutes. Eerst volgden we de Rota Vicentina (die bestaat uit twee takken, de Historical Way in het binnenland en de Fisherman’s Trail langs de kust), afzakkend vanuit Alentejo naar Algarve, en daarna de Via Algarviana. Ten slotte deden we het Vale de Guadiana Nature Park aan. Dit zorgde voor een enorme afwisseling in onderwerpen. Zo tekende we de huizen en oude scholen in kleine gehuchtjes op het platteland, rotsachtige kusten, rivieren, een ouderwetse destilleerderij, kerken, molens, stranden, wijdse groene uitzichten, oude pompen en andere hydraulische systemen, watervallen, meer rotsen, heuvels vol lentebloemen, enz. enz. Om de productie verder op te krikken maakte ik onderweg foto’s, o.a. van borden en van de karakteristieke schoorstenen in de Algarve, om later thuis verzameltekeningen van te maken. Een aantal favoriete schetsen zijn opgenomen in dit artikel; op mijn Instagram (@lindatoolsema) of Facebook pagina vind je nog veel meer.
Alentejo heuvels. Een karakteristiek plaatje van de rollende heuvels van de Alentejo. We waren iets te vroeg, want een paar weken later zouden de heuvels letterlijk helemaal bedekt zijn met bloemen, maar hier kleurden de hellingen al mooi wit en geel.
Pulo de Lobo. Bij aankomst bij de waterval Pulo de Lobo bleek dat we eigenlijk aan de verkeerde kant van de rivier stonden. Vanaf het platform aan de overkant (linksboven in mijn schets) heb je een mooi zicht op de waterval. Ik klauterde over de rotsen, zo ver als ik durfde, om toch nog iets van het wilde water te zien. Maar ik zat er niet op mijn gemak en beperkte me daarom tot een eenvoudige lijntekening, waar ik niet erg tevreden over was. Thuis besloot ik om de rotsen nog wat verder uit te werken en kleur toe te voegen, en nu is het één van mijn favoriete schetsen van de reis.
Mijn vliegtuig terug naar huis op het vliegveld van Lissabon. Op het vliegveld had ik precies 15 minuten de tijd om het vliegtuig te tekenen! Met mijn vulpotlood maakte ik een snelle opzet, die ik daarna uitwerkte met pen tijdens de vlucht.
Recente reacties