Tijdens onze Sketch Day van 18 mei in Middelburg zullen er een aantal workshops worden verzorgd. In een paar USK-interviews maken we kennis met de workshopinstructeurs. Vandaag: Agnes den Hartogh!


door Roger Klaassen

Agnes den Hartogh is een ondernemende kunstenares: ze maakt illustraties voor uitgeverijen en bedrijven, maakt grote doeken, ontwikkelt culturele en educatieve projecten, geeft teken- en schilderlessen en ze exposeert regelmatig, zowel in Nederland als in het buitenland. Op dit moment is Agnes afwisselend actief in Vlissingen en in Italië, voorheen woonde en werkte ze in de Randstad en in Laos.

En… is ze ook een actieve urban sketchers. Op onze Sketch Day in Middelburg op 18 mei geeft ze een workshop. De hoogste tijd om kennis te maken met haar!

Gemaakt in Napels, juni 2014. Eén van mijn meest geconcentreerde aquarelschetsen, gemaakt tijdens een USK-4 daagse van de Napolitaanse Clandestina’s (Simo Cappechi en Carolyn Peyron). Meestal ben ik geneigd om met kleurpotlood nog iets aan te zetten, maar deze is zonder potlood al compleet. Tekenpen 0,2 mm en aquarel, A5.

‘Als kinderen mij vragen hoe lang ik al teken, zeg ik altijd dat mijn ouders bij de geboorte schrokken, omdat ik zo’n klein Ikea-potloodje in mijn knuistje had. Dat was 50 jaar geleden. Als geïnteresseerde jongeren en hun ouders mij vragen of de kunstacademie nu wel zo verstandig is in verband met werk en inkomen later, kan ik laten zien dat ik het levende bewijs ben van iemand die kan leven van en met tekenen en kunst. Zolang je maar ondernemend en ondernemer bent!’

Urban Sketching

Agnes deed al aan urban sketching voordat de naam ‘urban sketching’ was uitgevonden: ‘Op de academie (nu Artez, tijdens mijn studie CABK en Constantijn Huygens, Kampen) studeerde ik Illustratie, dat was een aparte richting binnen Grafisch Vormgeven. Ik had een aantal strenge docenten die ons verplichtten iedere dag te tekenen: in de trein, op de markt.’

De studenten tekenden in dummies: de blanco proefbindingen die uitgeverijen gebruiken om gewicht en formaat van nieuwe boeken te beoordelen. ‘We haalden onze dummies voor dumpprijzen bij de uitgeverijen in Amsterdam. We scheurden de eerste gedrukte pagina’s eruit. Met name de exemplaren van de Arbeiderspers hadden mooi papier met een subtiel reliëfje.’

Haar eerste echte Urban Sketchboek dateert uit 1999: ‘Het was een oud fotoboek van de rommelmarkt, met van die spinnenwebvelletjes: ik maakte er allemaal impressies in van Lissabon, met een zwart pennetje.’

Agnes gebruikt verschillende materialen, die gangbaar zijn bij veel urban sketchers: vulpen, tekenpen, aquarel en kleurpotlood. Maar Agnes maakt soms ook haar eigen tekenmateriaal: ‘Ik maak dan gebruik van wat plaatselijk voorhanden is. Zo heb ik in Laos mijn eigen inkt gemaakt van koffie, bier en sigarettenas. Als het maar lang genoeg in de zon staat, wordt het prachtige stroperige inkt, die heel mooi opdroogt.’

Een overweldigende ervaring in Myanmar, fietsend tussen duizenden tempels op een stukje van 10 vierkante kilometer. In Azië ging ik mijn kleurenpalet te buiten. Rode vulpen, aquarel en kleurpotlood, A4.

‘In mijn tijd in Laos liet ik me inspireren door Aziatische invloeden. Ik tekende met bamboepennen en werkte op grote formaten. Tijdens het Urban Sketchers Symposium in Barcelona (in 2013) leerde ik Aziatische ‘foefjes’ van Kiah Kiean Chng, Tia Boon Sim en Paul Wang. Bijzonder hoe bepaalde culturele tradities en materialen hun eigen weg vinden in de hedendaagse schetsen.’

Reacties

Soms leidt het tekenen ‘in het wild’ tot heel mooie dingen: ‘In Vientiane (Laos) zat ik op een terras te tekenen in mijn schetsboek. Een nogal opvallend exemplaar, dat ik cadeau had gekregen van een Engelse vriendin die boekbinder is; alleen al vanwege de buitenkant wilde je het even vasthouden. Een man kwam naar me toe en vroeg of hij mijn schetsboek mocht inkijken. Hij bladerde er in en zei: ‘Ik wil dat je in mijn galerie komt exposeren.’ Zo hield ik er een grote expositie aan over.’

Ik heb in Mexico een aantal keren projecten met vuilnisbeltkinderen gedaan. Dat waren bijzondere heftige ervaringen en dan vind ik het fijn dat je het kan vastleggen vanuit een bepaalde emotie. Potlood, krijt, aquarel, acryl, snot en traan, groot formaat: A2.

Ook in Vlissingen krijgt ze leuke reacties als ze met jongeren op straat aan het tekenen is, met name van ouderen: ‘In de jaren ’50 en ’60 was er een bekende Vlissingse tekenleraar die destijds al met z’n leerlingen naar de Boulevard en de stad ging om te tekenen. Bijna iedere oudere heeft les van ‘m gehad.’

Favoriete onderwerpen & locaties

Agnes houdt van een uitdaging: ‘Ik teken graag ingewikkelde architectonische situaties met lekker veel perspectivische uitdagingen. De ‘gestapeldheid’ van Italiaanse steden vind ik fantastisch. De schetsen vormen vaak het uitgangpunt voor mijn grote doeken waarop ik met allerlei druktechnieken mijn impressies van Italiaanse steden vertaal.’

‘Panicale en Cortona in Italië zijn mijn favoriete spots om te tekenen. ’s Zomers geef ik er vaak tekenles op locatie, veelal aan Amerikanen.’

Mijn goede Italiaanse vriend Roberto. Ik help jaarlijks mee met de druivenpluk. Als we rond tweeën klaar zijn heeft zijn vrouw een 6-gangen lunch bereid en proeven we de gisting van de druiven. Aquarel, kleurpotlood, A4.

Workshop op 18 mei

Wat ga je in Middelburg doen bij je workshop? ‘We gaan een mooi sfeerverslag maken, waarbij het aspect compositie een grote rol speelt. Het wordt verrassend anders. De deelnemers hoeven alleen hun tekenmaterialen mee te nemen (pennetje, aquarel, en waar je verder graag mee werkt), maar geen schetsboek – ik zorg voor papier.’

Bedankt voor je verhaal, Agnes! En veel plezier bij de workshop in Middelburg! Wil je meer weten of zien van Agnes: bezoek dan haar websites ‘Agnes tekent‘ of ‘Filiaal Vlissingen‘.

Informatie over de Schetsdag in Middelburg kun je binnenkort vinden op deze website. Op Facebook kondigen we dat aan. Dan laten we jullie ook weten wanneer de inschrijving start.