door Roger Klaassen
English translation: click here
De USK interviews op onze site maak ik nu al twee jaar samen met Linda Toolsema. Linda is bij velen van jullie natuurlijk al langer bekend: ze doet al jaren allerlei werkzaamheden voor Urban Sketchers Nederland en is een van de drijvende krachten achter Urban Sketchers Groningen. Tijdens het komende Urban Sketchers Symposium zal zij de Registration Desk en de Information Desk voor haar rekening nemen. Hoogste tijd om nader met haar kennis te maken – en vanwege haar aanwezigheid op het internationale toneel plaatsen we ook een Engelse versie van dit interview.
Linda is 44 jaar en woont met haar gezin in de buurt van Groningen. Ze werkt als econoom en onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Urban Sketching: het begin
Linda vertelt: ‘Als kind was ik altijd aan het tekenen en kleuren. Op mijn zeventiende zag ik bij ons in het dorp iemand op straat staan tekenen, en ik wist meteen: dát wil ik doen! Ik kocht een schetsboek, maar was veel te verlegen om in mijn eentje op locatie te gaan tekenen. Ik maakte dat jaar twee urban sketches en daar bleef het bij. Jarenlang tekende ik vooral foto’s en tekeningen na (bijvoorbeeld uit een boek van Anton Pieck). Toen er kinderen kwamen, tekende ik nauwelijks meer, alleen op verzoek een ‘kleurplaat’ of getekende boodschappenlijstjes voor de supermarkt – favoriet bij de kinderen toen ze nog niet konden lezen.’
Na een aantal jaren pakte Linda het tekenen en schilderen weer op. Ze begon met ‘art journaling’: ‘Art journaling is een breed begrip, dat verschillend kan worden uitgelegd. Volgens sommigen vallen (urban) schetsboeken daar ook onder. In mijn beleving is er echter een groot verschil. Het gaat bij art journaling vooral om het proces, niet om het eindresultaat, en worden er nadrukkelijk gemengde technieken en materialen gebruikt. In mijn art journal ben ik vooral lekker aan het kliederen en experimenteren, zonder dat het per se ergens op hoeft te lijken.’
‘Kort daarna, in 2013, stuitte ik bij toeval op het blog van Alissa Duke, een urban sketcher uit Australië. En weer dacht ik: dát is het! Ik nam een schetsboekje mee op vakantie om mijn omgeving te tekenen. Aan het begin ging dat nog aarzelend en soms, om praktische redenen, van foto’s in plaats van op locatie, maar al gauw kreeg ik de smaak te pakken. De online cursussen van Sketchbook Skool en de eerste bijeenkomsten van USk Groningen in 2014 hielpen me verder op weg. Gelukkig bleek ik het nog te kunnen, tekenen! Ik ben er trouwens van overtuigd dat iedereen dat kan – vul gewoon dat eerste schetsboek en dan komt het vanzelf goed.’ Een eerste goed tip van Linda – er volgen er meer.
Materialen
Ook wat haar materialen betreft maakt Linda een verschil tussen ‘art journaling’ en ‘urban sketching’. In haar art journals gebruikt ze alle materialen die er zijn, behalve olieverf. Voor ‘urban skecthing’ houdt ze het wat ‘netter’: ‘Dan werk ik met materiaal dat schoner werkt en met minder dikke lagen – anders tekent het zo lastig als het boek voller en voller wordt. Voor urban sketching gebruik ik het liefst een vulpen (meestal Lamy Safari) met zwarte watervaste inkt (De Atramentis Document) en aquarelverf (Daniel Smith en soms Schmincke).’
‘In het begin werkte ik vooral met een waterpenseel, nu neem ik steeds vaker de moeite om een ‘echt’ penseel te gebruiken. Mijn reispenseel van Rosemary&Co bevalt zo goed dat ik zelden andere penselen meeneem op locatie, en zelfs thuis meestal dit penseel gebruik. Soms experimenteer ik met gouache, kleurpotloden, aquarelpotloden of andere soorten pennen.’
Linda tekent in verschillende schetsboeken, A5 of A6-formaat, staand of liggend.’Mijn favoriete merken zijn Stillman & Birn Alpha (geen aquarelpapier maar toch heel geschikt bij lichte wassingen) en Laloran. Voor art journals was de Strathmore Mixed Media op A4 formaat lange tijd favoriet, maar op dit moment werk ik heel graag in een A5 Moleskine Art Plus boekje.”
‘Ik heb liever wat meer en dunnere pagina’s dan van dat perfecte, dikke aquarelpapier. Hoe luxer het papier, hoe minder ik teken…’ Ofwel anders geformuleerd (of door mij geïnterpreteerd), een tweede tip van Linda: werp geen drempels voor jezelf op door duur papier te gebruiken. Op goedkoper papier mag er eens iets mislukken: Linda experimenteert zelfs in schetsboeken met ‘heel, dun, slecht papier’, die ze snel vult met heel snelle schetsen. Waarmee ik niet wil zeggen dat goedkoop papier per definitie slecht papier is, natuurlijk – maar je begrijpt haar (en mijn) punt.
Urban sketching in de praktijk
Nare ervaringen met urban sketching heeft Linda vrijwel nooit. De enige nare ervaring die ze weet te noemen lokte ze min of meer zelf uit: ‘Ik liet mijn buurvrouw in het vliegtuig ongevraagd mijn portret van haar zien. Ik kon haar niet verstaan, maar ze reageerde erg afwijzend. Achteraf besefte ik dat ze de hele reis met een doosje medicijnen had zitten spelen, dus misschien had ze vliegangst of zo… Sindsdien laat ik mijn portretten alleen zien als mensen daar zelf om vragen. Maar ik blijf ze gewoon tekenen, het is veel te leuk!’ En dat is dan de derde tip: teken wat je leuk vindt – trek je niets aan van wat anderen daarvan vinden.
Linda maakte graag reclame voor urban sketching: ‘Het op locatie tekenen is op zich al een heerlijke bezigheid: je gaat fijn op in je omgeving, meestal op een mooi plekje, hopelijk met mooi weer en vaak in goed gezelschap. Wat verder opvalt zijn de contacten met voorbijgangers. Ik zou uit mezelf op straat niet gauw een gesprek met een onbekende beginnen, maar bij het tekenen gebeurt dat als vanzelf. En dat zijn vaak bijzonder leuke gesprekken. Ik vind het leuk als voorbijgangers het een en ander weten te vertellen over de plek die ik aan het tekenen bent, of als ik ze kan inspireren zelf eens (weer) te gaan tekenen.’ Mag ik dit ook als tip herformuleren: wees niet bang voor vreemde blikken. Mensen vinden het leuk om je bezig te zien en vertellen graag over 1) je tekenwerk 2) het onderwerp van je tekening of 3) zichzelf – allemaal prima.
Linda had begin 2018 een prachtige belevenis als urban sketcher: ‘Ik maakte deel uit van het team van de Sketch Tour Portugal waarbij een jaar lang iedere maand twee schetsers – een Portugese en een buitenlandse tekenaar – een aantal dagen door Portugal trokken om het land vast te leggen in schetsboeken. Dat was een onvergetelijke week!’ Zie ook haar verslag van deze reis op onze site.
Linda heeft haar favoriete onderwerpen – maar eigenlijk is alles leuk: ‘Het liefst teken ik oude gebouwen, in alle soorten en maten. Ik vind het erg leuk om te tekenen als ik op reis ben, op plekken waar ik niet zo vaak kom. Maar eigenlijk teken ik overal: in de stad, in het museum, op het strand, in de achtertuin, in mijn keuken, enz.’
Amsterdam
Linda is al heel lang betrokken bij de organisatie van het Urban Sketchers Symposium in Amsterdam. Ze heeft een tip voor een toplocatie in Amsterdam: ‘Onlangs tekende ik in de A’dam Lookout (het voormalige Shell-gebouw aan het IJ, aan de overkant van het Centraal Station). Vanaf het restaurant/bar op de 20e verdieping, op het dakterras, heb je een geweldig uitzicht. Je kunt er ook ‘over the edge’ schommelen, mocht je daar dapper genoeg voor zijn.’
Linda, bedankt voor je verhaal en je tips. Vanwege ons werk voor het Symposium en de zomervakantie is dit voorlopig het laatste interview. Na de zomer pakken we de draad weer op!
A’dam Lookout
Pashouders van het Urban Sketchers Symposium kunnen in die week met korting naar de A’dam Lookout. Normale prijs €13,50 – met korting €7,50. Meer info: klik hier .
Hartelijk dank aan Anne Rose Oosterbaan en A’dam Lookout voor deze aanbieding.
USK Interview: Linda Toolsema
by Roger Klaassen
For the last two years, the USK interviews on our site have been made in a cooperation between Linda Toolsema and me. Linda has been doing work for Urban Sketchers Netherlands for years, and she is one of the driving forces behind Urban Sketchers Groningen. In the upcoming Urban Sketchers Symposium, she will be running the Registration Desk and the Information Desk – a good reason to have an English translation of her interview so you all know her already when you come to Amsterdam.
Linda is 44 years young and she lives with her family close to Groningen, in the north of the Netherlands. She works as an economist and a researcher at the University of Groningen.
Urban Sketching: the beginning
Linda: ‘As a child, I always drew and coloured. When I was seventeen, I saw someone drawing outside, on the street, and I knew: this is what I want to do! I bought a sketchbook but I was way too shy to draw on location on my own. I made two urban sketches that year and that was it. For years, I made drawings after pictures and drawings of others (e.g. drawings made by famous Dutch illustrator Anton Pieck). When I got kids, I hardly drew anything, except for a ‘colouring page’ or an illustrated shopping list – a favourite when my children could not yet read.’
After a few years, Linda took up her drawing and painting. She started ‘art journaling’: ‘Art journaling is a broad concept, that can be interpreted in many different ways. Some say that urban sketching is a part of it. To me, art journaling and urban sketching are very different. Art journaling is about the process, not about the end result – the emphasis is on mixed techniques and materials. In art journals, I am doodling and experimenting, the result may not look like anything.’
‘Shortly thereafter, in 2013, I found the blog of Australian urban sketcher Alissa Duke. And again, I thought: this is it! I took a sketchbook with me on a holiday to draw the surroundings. In the beginning, I was a bit hesitant and for practical reasons I sometimes drew from pictures afterwards instead of drawing on location. But soon I got the hang of it. Online courses of Sketchbook Skool and my first outings with USk Groningen helped me to go forward. And fortunately, I still got it, the ability to draw! By the way, I am convinced that anyone can draw – just fill that first sketchbook and it will turn out right.’ A great first tip of Linda – more will follow.
Tools and materials
When it comes to tools and materials, Linda also makes a distinction between ‘art journaling’ and ‘urban sketching’. For her art journals, she uses any materials, except for oil paints. For ‘urban sketching’, she likes to use ‘cleaner’ materials: ‘I use cleaner materials and do not apply thick layers of material – because that makes working in a sketchbook more cumbersome the more it is being filled. For urban sketching I prefer fountain pens (mostly Lamy Safari) with a black waterproof ink (De Atramentis Document) and watercolours (Daniel Smith and some colours of Schmincke).’
‘When I just started urban sketching, I used a waterbrush, but nowadays I prefer a ‘real’ brush. I like my Rosemary&Co travel brush so well, that I rarely take another brush with me, and even at home I mostly use that brush. Sometimes I experiment with gouache, coloured pencils, watercolour pencils or other kinds of pens.’
Linda draws in different sketchbooks, sizes A5 or A6, portrait or landscape. ‘My favourite brands are Stillman & Birn Alpha (not watercolour paper, but it can have a light wash) and Laloran. For art journals I liked the Strathmore Mixed Media (size A4) for a long time, but I turned to the smaller (A5) Moleskine Art Plus sketchbook.’
‘I prefer sketchbooks with more and thinner pages to the ones with perfect, thick watercolour paper. The more ‘luxurious’ the paper, the less I draw…’ Or, formulated differently (or interpreted differently by me), a second tip by Linda: don’t build barriers that keep you from drawing by using expensive paper. Using cheap paper, you can afford mistakes: Linda even experiments in sketchbooks with ‘very thin, very bad paper’, that she fills with quick sketches. Having said this, I emphasize that cheap paper is not bad paper by definition – but you will get my (and her) point.
Urban sketching in practice
Linda hardly ever has had unpleasant experiences while urban sketching. The only bad experience she can remember, was more or less provoked by herself: ‘Without asking, I showed a portrait I made of a lady next to me in the plane to her. I couldn’t understand her, but she seemed to be very annoyed. With hindsight, I realised that she had been playing with a medicine container all the time, so maybe she had a fear of flying… Since then, I only show portraits to people who ask for it themselves. But I keep on making portraits, because it is just too much fun!’ Which is the third tip: draw whatever you like – don’t bother about what people might think.
Linda very much likes to promote urban sketching: ‘Drawing on location is in itself a great passtime: you blend in to your surrounding, mostly on a beautiful spot, hopefully with good weather and in good company. I also like the contacts with passers-by. I wouldn’t easily start a conversation with complete strangers on the street, but when you are drawing, it just happens. And it turns out that these are often nice conversations. I like it when people tell me something about the subject I am drawing, or when I can inspire them to take up drawing.’ Allow me to re-state this as a next tip: don’t be afraid of strangers! People like to see you drawing and they like to talk about 1) your drawing 2) the subject of your drawing 3) themselves – all is good.
In 2018, Linda had a great adventure as an urban sketcher: ‘I was part of a team of the Sketch Tour Portugal. For an entire year, every month two sketchers – one Portuguese, one foreign – toured Portugal for a few days, making a reportage in drawings. It was unforgettable!’ See also her report (in Dutch, but her drawings speak for themselves) on this site.
Linda has her favourite subjects – but, actually, everything is good fun: ‘I prefer drawing old buildings, of all kinds and sizes. I like to draw when I am travelling, in places that I don’t visit very often. But I draw anywhere: in the city, in the museum, on the beach, in my backyard, in my kitchen, etc.’
Amsterdam
Linda has been involved in the organisation of the Urban Sketchers Symposium in Amsterdam for a long time already. She has a special tip for a prime drawing spot in Amsterdam: ‘Some time ago, I sketched in the A’dam Lookout (a highrise on the other side of the River IJ from the Central Station). From the restaurant/bar on the 20th floor, you have a magnificent view over Amsterdam. You can also swing ‘over the edge’ if you dare.’
Linda, thanks for your story and your drawing tips!
A’dam Lookout
Pass-holders of the Urban Sketchers Symposium get a discount on the entrance fee for the A’dam Lookout. Normal price €13,50 – with a discount €7,50. More information: click here.
Thanks to Anne Rose Oosterbaan and A’dam Lookout for this offer.
Recente reacties