door Roger Klaassen
Ik maakte kennis met Edith den Hollander tijdens het Sketch Weekend in Amsterdam, in 2018. Ik werd meteen getroffen door haar volstrekt unieke werkwijze: ze had een oud kinderboek gekocht dat zich afspeelde in Amsterdam, en dat verwerkt tot een schetsboek. De oorspronkelijke boekillustraties werden door haar met urban sketches aangevuld. Later dat jaar zag ik haar in Rotterdam aan het werk, met een aangepast kinderboek uit Rotterdam. De combinatie van boekillustraties en de vlotte tekeningen van Edith vormen samen een levendig geheel. Je moet je best doen om te zien waar de boekillustraties ophouden en haar tekenwerk begint.
Hoogste tijd voor een nadere kennismaking met Edith en met haar werkwijze.
Creatief
Edith is 59 jaar jong en woont in Voorschoten. ‘Ik werk als telefoniste-receptioniste bij de Brandweer Hollands-Midden in Leiden. Volgend jaar ga ik met deeltijdpensioen om zo meer tijd aan tekenen en illustreren te kunnen besteden. Ik verheug me er erg op!’
‘Ik ben altijd creatief geweest: ik deed aan haken, breien, borduren en knuffels naaien van oude lapjes. Mijn eerste creatieve opleiding was ‘Akte K’, een onderwijsbevoegdheid om handwerkles te geven op lagere scholen. Daarna ben ik gaan schilderen en heb in de loop der jaren verschillende workshops gevolgd. Twintig jaar geleden ben ik begonnen met aquarel. Daarna heb ik gewerkt met olieverf en met acryl.’
In 2013 begon Edith met ‘art jounaling’, bij veel urban sketchers bekend. Ze maakte dagboeken waarin ze verschillende technieken combineerde: schilderen, tekenen, oude foto’s en collagetechnieken. na lezen van het boek ‘Tekenlab‘ van Carla Sonheim legde Edith zich toe op tekenen. Al gauw ontwikkelde zich een voorkeur voor het tekenen met watervaste inkt en aquarel.
Urban Sketching
Via Instagram ontdekte ze ‘urban sketching’: ‘Door mijn zoon ben ik mijn werk op Instagram gaan plaatsen. Met enige aarzeling ben ik hieraan begonnen, want ik was niet zo smartphone-minded. Ik moet nu toegeven dat ik er inmiddels aan verslaafd geraakt ben mijn tekeningen regelmatig te posten.’
‘In 2018 zag ik via Instagram een aankondiging voorbijkomen van een Urban Sketching event in Amsterdam. Ik maak graag stedentrips en teken sinds 2017 mooie oude gebouwen, mensen, interieurs van restaurantjes, etc., dus dit leek mij wel wat om eens aan mee te doen. Het was mijn eerste en erg leuke ervaring met dit netwerk. Wel ga ik altijd graag mijn eigen gang, maar het is leuk om zo af en toe mensen te ontmoeten waarmee je kunt praten over dezelfde hobby en de scènes die je aan het tekenen bent. Vanaf dat moment probeer ik ook naar andere events te gaan, zoals Rotterdam (2018), Amsterdam en Arnhem (2019).’
Materialen
Zoals al gezegd, werkt Edith in zelfgemaakte schetsboekjes: ‘Ik struin de kringloopwinkels af naar kinderboeken met leuke illustraties op de kaften (het liefst met zowel een geïllustreerde voor- als achterkant). Ik laat bij een inbind- en posterwinkel de kaften lossnijden. Ik geef er aquarelpapier bij, zodat ze alles op maat kunnen snijden en zij binden dit in met een ringband (dit kost ongeveer 5 euro). Ook maak ik zelf leporello’s (de bekende zigzag-boekjes), waarbij ik dezelfde soort kaften gebruik en het papier aan elkaar naai of lijm.’
‘Als ik ergens ga tekenen (Urban Sketching event, vakantie of dagje uit) probeer ik zo’n tekenboekje of leporello te kiezen waarvan de kaft het meest op het onderwerp slaat. Voordat ik daadwerkelijk ga tekenen, maak ik willekeurige patronen, vegen of vlekken op de aquarelvellen. Naar mijn mening maakt dat mijn tekeningen levendiger en verrassender. Soms knip ik ook figuurtjes uit de boekillustraties uit die ik gebruik en integreer in mijn tekeningen.’
Er is dus al heel wat werk verzet voordat Edith aan het eigenlijke tekenwerk gaat beginnen – en dat gaat dan heel snel – liefst is het hele boekje compleet gevuld aan het eind van de dag. ‘Ik zet alles meteen op met een watervaste fineliner (meestal met de diktes 0.05 en 0.2), ik werk nooit met potlood. Daarna begin ik met het aquarelleren. Ik heb niet echt een voorkeur voor verfmerken; ik probeer van alles uit. Als ik toch een favoriet moet noemen: GOLDEN QoR (USA). Ik maak voor kleine correcties gebruik van een witte Gelly Roll 10 van Sakura (Japan).’
De praktijk
Gelukkig kan Edith alleen over leuke ervaringen vertellen.
‘Afgelopen zomer was ik in Nice. Ik zat buiten op een terrasje een kleine schets te maken. Een oudere man liep voorbij, wierp een blik op mijn werk en riep ineens: ‘Aaah, vous êtes une artiste!’. Mijn man en ik halen deze frase nog regelmatig aan als ik aan het tekenen ben.’
En kort geleden ging ze als zzp-ende tekenaar aan de slag: ‘Ik werd via Instagram benaderd om tekeningen te maken voor het interieur van een nieuw te openen restaurant. Die hangen inmiddels in die zaak.’ Een naam voor de eenmanszaak was snel bedacht: ‘Een nichtje noemt mij sinds haar bezoek aan Curaçao ‘Tantie’ en zij studeert als arts, dus dat werd ‘TantiE.Arts’…).’
Edith tekent, net als veel urban sketchers, graag mooie oude panden. Maar ze heeft ook een ander fijn onderwerp: ‘Ik teken ook heel graag dieren, en vooral waarbij ze menselijke handelingen verrichten, zoals rechtop lopen, fietsen en aan een tafel eten en ook als mensen kleding dragen. Daarom ga ik veel naar dierentuinen, kinderboerderijen, en vogelparken.’
Edith combineert graag de aangename zaken in het leven: ‘Ik drink graag koffie (met iets lekkers….), liefst op een plek van waaruit ik op mijn gemak een leuk pand of plein of andere scène (ook interieurs) kan tekenen. Ik kom elk jaar graag op Texel en teken daar dan de natuur.’
Kortom: ‘Alles waar je van houdt is leuk om te tekenen.’
Tips
Edith heeft ook een paar praktische tips voor ons.
Maak een verhaal: ‘Als ik teken, schrijf ik er meestal ook bij wat ik zie. Als ik later weer eens zo’n tekening bekijk, kan ik juist door de teksten erbij mij de dingen weer levendig herinneren.’
En voor wie moeite heeft met het tekenen van een rechte lijn: ‘Ik had altijd moeite met het trekken van een verticale rechte lijn tot ik de tip kreeg om met de pink van mijn tekenhand langs de rand van het tekenboek te bewegen. Sindsdien is het een fluitje van een cent.’ Werkt ook met horizontale lijnen.
Bedankt voor je verhaal en voor je inzicht in je werkwijze, Edith! We houden in de gaten of we meer urban sketchers aan de slag zien gaan met verbouwde kinderboeken.
Recente reacties