Hoezo, perspectief?

25 juni 2020

door Anne Rose Oosterbaan

Dit is deel vijf van een serie, boordevol inspiratie. Soms zit ik voor een gebouw en heb geen idee hoe ik dat in het juiste perpectief moet tekenen. Waarom zou ik eigenlijk? Zonder uitgebreide kennis van perspectief kun je het ook tekenen, zomaar, op gevoel. Kijk maar, hoe andere tekenaars dat doen. Zo kan het ook.

Als je het woord perspectief hoort, verstijf je al. Niet doen, vertrouw op je eigen ogen. Teken wat je ziet, ‘foutjes’ geven je tekening een eigen gezicht. Probeer het eerst eens zonder alle regels te kennen, volg je gevoel.
Stap-voor-stap laat ik je hier tekeningen zien van ander tekenaars die maling hebben aan perspectief en er hun eigen oplossing voor hebben gevonden. De laatste tekening – van Chris Lee – lijkt akelig ingewikkeld. Maar als je alle voorgaande tekeningen hebt gezien, begrijp je vast hoe hij de tekening heeft gemaakt. Er zit systeem in, jij kunt dat ook. Probeer het eens.
Zo kan het ook.

English version: click HERE.

Tony Underhill is een urban sketcher uit Cambridge (Engeland). Tony was samen met de Exeter Urban Sketchers in de stad en was gecharmeerd van deze kantoorgebouwen in Southernhay (Exeter) en legde ze daarom met liefde vast zijn tekenboek.
‘Als ik op een nieuwe plek ben, teken ik vaak de voorkant van een pand, omdat ik hiermee het karakter van een gebouw zo snel en simpel kan in mijn tekening van vangen.’
Tony gaat eerst zitten, kijkt goed. Grofweg gezegd ziet hij twee blokken die op elkaar zijn gestapeld; elk vierkant heeft details, zoals de ramen en kozijnen. Dan tekent hij de huizen met lijn: eerst de grote vormen, daarna de details. Omdat Tony recht voor de huizen zat, tekende hij vrijwel uitsluitend horizontale en vertikale lijnen. Als laatste gaf hij de huizen kleur. Hoezo perspectief: als je er recht voor zit, kun je volstaan met het tekenen van de voorkant van het huis.

Mateusz Urbanowicz is freelance kunstenaar/illustrator, geboren in Silezië (Polen) en woont nu in Tokio (Japan). Mateusz heeft een prachtige serie aquarellen gemaakt van winkels in Tokio, die zijn verzameld in het boek Tokyo Storefronts (2018). Hij maakt zijn tekeningen weliswaar in zijn studio, op basis van foto’s, maar hij laat ons op zijn filmpjes meegenieten van zijn werkwijze, van de allereerste schets tot het eindresultaat. We kunnen over zijn schouder meekijken hoe hij dat doet. Op zijn YouTube-kanaal deelt hij genereus veel filmpjes waarin je hem aan het werk ziet. Dit kun jij ook als je buiten zit, bij voorkeur recht voor het gebouw. Ook hier is er vrijwel geen sprake van perspectief. Kwestie van kijken, opdelen in grote blokken en tekenen wat je ziet.

Lluis Bruguera is kunstenaar; hij woont in Palafrugell (Spanje). Bruguera maakt delicate aquarellen, vrijwel altijd in één keer raak, soms met een enkele toevoeging van een paar lijnen. Het gaat hem vooral om het gevoel dat zijn tekening uitstraalt; het hoeft allemaal niet zo precies te zijn. Hij schildert altijd buiten, ter plekke.
Lluis doet hier eigenlijk hetzelfde als Mateusz, maar is minder secuur met de rechte lijnen, dat vindt hij niet belangrijk. Op het eerste oog zien we geen perspectief in deze sfeervolle en imponerende weergave van het kerkfront (Monestir de Sant Cugat del Vallès).

Emma FitzGerald werd geboren in Lesotho (Afrika) ze woont nu in Halifax,Nova Scotia (Canada). Emma is altijd dol geweest op dansen en tekenen en besloot op haar tiende dat ze choreografe, schrijver of architect wilde worden. Ze koos voor een architectuurstudie, haalde haar master, maar ze miste het tekenen. Door gebouwen in haar omgeving te tekenen, kan ze beide passies combineren. Dat resulteerde in een boek: Hand drawn Halifax, waar deze tekening in staat. Dat werd zo een succes, dat Hand Drawn Vancouver recent is gepubliceerd. Hoewel Emma dondersgoed weet wat perspectief is, doet ze daar niet aan, ze doet waar ze zin in heeft. Waardoor ze een heel eigen stijl heeft.

Tine Klein is een actieve urban sketcher uit Zürich (Zwitserland). Tine is afgestudeerd als ingenieur ruimtelijke ordening, maar heeft zich nu volledig gericht op het tekenen. Ze heeft een eigen beeldtaal ontwikkeld: kleurrijk, spontaan en vol zelfvertrouwen.
Deze tekening – die ze maakte in Malaga (Spanje) – heeft een bijzonder verhaal. Toen Tine er net aan begonnen was, liep er een mevrouw met hond langs: ze zei dat ze het helemaal niets vond, ze rolde met haar ogen. Haar hond poepte vlak naast de aquareldoos van Tine. Het zelfvertrouwen van Tine was meteen verdwenen. Als zoete wraak heeft ze deze boze dame op te tekening gezet.
Tine heeft hier eerst grofweg de achtergrond gemaakt met verf, schots en scheef door elkaar. Hoezo perspectief?
Vervolgens heeft ze de mensen in de tekening geplaatst. Pas daarna heeft Tine een paar details van de achtergrond getekend met pen; lang niet alles is ingevuld. Waarom zou je.

Fred Lynch is docent illustratie en woont vlak bij Boston (Verenigde Staten). Als hij geen les geeft, tekent hij, bij voorkeur buiten.
Tijdens zijn studie aan de kunstacademie kwam Fred erachter dat hij kleurenblind was. Dat betekent niet dat je geen kleur ziet; je kunt problemen hebben met het goed onderscheiden van kleuren. Hij vroeg zich af of hij wel door moest gaan met zijn studie. Fred zegt hierover: ‘Ik had geen beter plan. Dus ik ging weer aan het werk.’ Na verloop van tijd realiseerde hij zich dat hij zijn beperking kon omzetten in een voordeel. Fred ontwikkelde zijn eigen stijl, tekent vrijwel altijd in één kleur en stopte met het imiteren van andere illustratoren. Dat werd zijn redding.
Ook Fred Lynch bekijkt eerst de voorkant van het gebouw, kijkt naar de grote vormen en voegt later details toe. Perspectief? Rechte lijnen? Ach, waarom eigenlijk? Lynch: ‘Je tekening is een weerspiegeling van je gevoelig en je enthousiasme. Probeer nieuwe dingen.’

Eleanor Doughty is illustrator en woont in Seattle (Verenigde Staten). Ze gespecialiseerd is in reisillustratie en urban sketchen. Eleanor is in haar nopjes als ze met een schetsboek rondreist: ‘met de pen in de hand, ogen omhoog’. Na het symposium in Amsterdam (waar ze workshopdocent was) heeft Eleanor de trein naar Enkhuizen genomen en heeft de fiets naar Hoorn genomen. Ze heeft daar deze snelle tekening van het havengebouw gemaakt. Eerst de voorkant, opnieuw opgedeeld in blokken; daarna de zijkant en het torentje. Als het torentje echt zo in elkaar zou zitten, zou het onmiddellijk omvallen. Maar wie maalt erom? Het gebouw lijkt te swingen, het is het handschrift van Eleanor.

Simon Taylor is illustrator/grafisch ontwerper en woont in Curitiba (Brazilië). Hij trekt er elke zaterdag op uit om ergens in zijn eigen stad te tekenen. Zeven jaar geleden vond Simon de website van de Urban Sketchers en startte twee jaar later zijn eigen groep USk Curitiba. Hij is nu de algemeen coördinator van USk Brasil.
Op deze tekening zien we twee typische Curitibahuizen in de wijk Ahú. Simon had net twee nieuwe Sailor-pennen en had die gevuld met bruine en blauwe inkt, in plaats van de zwarte inkt waar hij normaal mee werkt. Je ziet hoe Simon met perspectief omgaat: hij vervormt de werkelijkheid en maakt het tot zijn eigen stijl. Humor en plezier in zijn tekening zijn voor hem belangrijk, hij tekent wat hij voelt. Zijn gebouwen lijken te dansen.

Andy Mosse is producent/regisseur en woont in Bristol (Verenigd Koninkrijk). Tussen de bedrijven door tekent hij. Andy ziet het als zijn missie om te bewijzen dat iedereen kan tekenen: ‘Mensen zijn gewoon vergeten hoe’.
In deze tekening van de Radcliffe Camera, een bibliotheek in Oxford, gaat Andy helemaal los: hij tekent wat hij ziet en vooral voelt. Het zandstenen gebouw heeft warme oranje en rose tinten, daar tegenover zet Andy felblauwe, koele schaduwen. Hij maakt eerst grote kleurvlakken, later voegt hij met zijn pen wat details toe. Hij gaat op dezelfde manier met perspectief om: hij overdrijft de werkelijkheid. Door de gebogen lijnen, het ontbreken van details en het kleurcontrast trekt je aandacht meteen naar de bibliotheek in het midden.

Chris Lee woont in Wells, Somerset (Verenigd Koninkrijk), was eerder creative director en heeft nu alle tijd om te tekenen. Hij doet dat met verve. Chris Lee: ‘Als ik buiten teken (with fat fingers and a fine pen), ben ik een chagrijnig kunstenaar. Totdat de tekening vorm krijgt kan ik niet tot rust komen, wat betekent dat ik tien minuten lang in mezelf mompel, balancerend op een wankel krukje. Zodra de tekening ergens op gaat lijken, krijg is wat zelfvertrouwen. Ik grinnik, neurie liedjes terwijl ik op het papier zit te krassen. Passanten geven me complimenten en ik beantwoord graag hun vragen. Dan begin ik te denken aan het dichtstbijzijnde, koudste bier. En ik begrijp weer waarom ik teken’.
Laat je niet afschrikken door deze ingewikkelde tekening van de Igreja dos Carmelitas in Porto. Ook Chris zat vrijwel recht voor het gebouw en zag dat de gevel was opgebouwd uit blokken. Hij gebruikt nooit een potlood voor hulplijnen, hij tekent meteen met pen, op gevoel. Daarna voegde hij ramen, beelden en pilaren toe. Alleen bij de toren en aan de rechter zijkant heeft hij een beetje perspectief toegevoegd. Niks rechte lijnen, dat vindt hij maar saai. Als laatste neemt bij een dik penseel en voegt wat kleur toe. Vooral niet al te netjes.

Wil je nog meer inspiratie? Kijk dan eens naar deze filmpjes op YouTube.

Vind je het handig om deze inspiratieblog te bewaren? Klik dan HIER om de pdf te downloaden. Handig voor later, als je voor hetzelfde probleem staat. Op deze pdf staan extra veel klikbare internetlinks, zodat je op je gemak nog wat verder kunt rondsnuffelen. Veel plezier! Zo kan het ook.

De volgende keer: Wit is ook een kleur.

Vorige afleveringen van Zo kan het ook kun je eenvoudig vinden via onze ‘Vind-pagina‘.

Alle tekenaars hebben toestemming gegeven voor het gebruik van hun tekening in deze blog; alleen de familie van Walter Stolz heeft niet op mijn verzoek gereageerd. © Anne Rose Oosterbaan. Engelse vertaling: Erin Taylor.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.