door Roger Klaassen
Een tijdje geleden maakte ik drie artikelen over historische schetsboeken. Van de deelnemers aan de evenementen van Urban Sketchers Nederland is ongeveer driekwart vrouw, maar in de eerste artikelen kwamen ze niet aanbod. Daarom deze keer aandacht voor tekenende dames – en we beginnen niet meteen bij de eerste de beste.
Koningin Victoria
Koningin Victoria (1819-1901) zat maar liefst 63 jaar op de Engelse troon. Zij is de grootmoeder van vrijwel alle keizers, koningen en tsaren die elkaar in de Eerste Wereldoorlog bestreden. Haar eigen regeerperiode kenmerkt zich juist door vrede in eigen land en (minder vreedzame) uitbreiding van het Britse Imperium.
Koningin Victoria: De weg naar Balmoral
Tussen het regeren door had ze ook nog wel eens tijd om er een schetsboekje bij te pakken, voornamelijk tijdens haar vakanties in het Schotse Balmoral. Het zijn eerder landschapsschetsen dan urban sketches, maar we maken voor Hare Majesteit een uitzondering. Je kunt een aantal van haar aquarellen bekijken op de site van de Royal Collection Trust.
De Engelse koninklijke familie heeft nog meer tekenaars en schilders in de gelederen. In een artikel in de Daily Mail kun je er iets meer over lezen.
Koningin Wilhelmina
Het Nederlandse koningshuis kan natuurlijk niet achterblijven. Ook hier zijn wat artistieke familieleden te vinden. Ik denk dat koningin Wilhelmina (1880-1962) het meest in de buurt komt van wat we een urban sketcher mogen noemen. Zij liet meer dan duizend schilderijen en tekeningen na, maar sinds 1951 zijn ze niet meer tentoongesteld.
Koningin Wilhemina: Een huisje in Finse (Noorwegen)
Ik vond slechts één website met een aantal kleine afbeeldingen met werk van de koningin: een pagina van ‘De Huizen van Oranje en Nassau’. Onderaan de pagina staan een aantal urban sketches – naar mijn mening de aantrekkelijkste werken van koningin Wilhelmina.
Louisa Tenison
Louisa Tenison: Straat in Jeruzalem (litho)
We blijven in adellijke kringen met Lady Louisa Tenison (1819-1882). Zij maakte tekeningen in het Midden-Oosten (Egypte, Syrië en Palestina) en in Spanje. Op de site van ‘Book ends and new beginnings‘ zie je een aantal van haar tekeningen. De tekeningen zien er nogal uitgewerkt uit, we zien er niet de spontaniteit in die we kennen van urban sketches. Ik vermoed dat het ook niet gaat om haar originele tekeningen, maar om litho’s die daarvan werden gemaakt door de firma Dickinson & Son – zie de afbeelding hierboven van een straat in Jeruzalem. Want de tekeningen van Lady Louisa waren populair en de reproducties werden verkocht, los en in boekvorm.
Onderstaande tekening is wel een ‘originele’ Tenison. Persoonlijk vind ik deze mooier dan de overwerkte litho’s. Helaas kon ik geen overzicht vinden van dit soort oorspronkelijke tekeningen.
Louisa Tension: Ullswater
Adela Breton
Adela Breton (1849-1923) was een Engelse archeologe. Zij onderzocht en tekende oude tempels in Mexico. In Mexico reisde ze op haar paard van de ene archeologische vindplaats naar de andere – ik neem aan dat zij een bezienswaardigheid was in een tijd dat de wetenschappen werden beheerst door mannen.
Adele Breton: Chichén Itzá (Mexico) – foto ©Brown/Bristol Museum
Adele Breton maakte tekeningen van tempels, gebouwen, beelden en beeldjes en keramiek: een schatkamer voor iedereen die geïnteresseerd is in oude Mexicaanse culturen. Breton tekende op ware grootte fresco’s op de Mexicaanse tempels na, aquarellen op op flinke rollen papier. In het Bristol Museum werd in 2014 begonnen met een project om al deze kwetsbare rollen te digitaliseren – neem daar eens een kijkje. Ik hoop dat de tekeningen te zijner tijd ook online te bekijken zijn.
Want ik kon online geen mooie verzameling vinden om haar werk te bekijken. Op de site van het Bath Royal Literary and Scientific Institution kun je dan wel een heus boek over Adele Breton in pdf-vorm vinden met behoorlijk wat afbeeldingen.
Ik zet mijn speurtocht naar historische schetsboeken voort. Ik heb nog een heel lijstje van ‘oude’ tekenaars, maar het is lastig om mooie online overzichten van hun werken te vinden. Tips van jullie blijven welkom!
Recente reacties