Julia Henze schreef weer een nieuwe tutorial, in het kader van ‘The Journey’ van Winsor & Newton. Dit keer gaat ze aan de slag met markers. Voor de duidelijkheid van haar tutorial houdt Julia zich niet strikt aan de regels van urban sketching, maar het gaat er om om je op ideeën te brengen voor het gebruik van markers.

>> English version: go to Julia’s website.

OPGELET!! Op 15 september zal Julia een livestream verzorgen waarbij ze live een huisje tekent met markers. Deze is te volgen op de Facebook-pagina van Gerstaecker, het begint om 19.30 en duurt tot 20.30 uur.


door Julia Henze

Mijn liefde voor alcohol markers is heel lang geleden ontstaan, toen ik jaren geleden op de KABK (Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag) een opleiding tot binnenhuisarchitect deed. Binnenhuisarchitectuur bleek niet echt mijn passie te zijn, maar de liefde voor markers heb ik er zeker aan overgehouden. Afgelopen jaren heb ik veel over markers geleerd, heel veel schetsen gemaakt, en mijn eigen techniek ontwikkeld, die ik in dit artikel met jou wil delen. Met deze tutorial hoop ik je te inspireren en een stukje van mijn liefde voor dit mooie materiaal over te brengen.

Als je net begint met markers op alcoholbasis, heb je waarschijnlijk heel veel vragen. Antwoorden op de meest gestelde vragen vind je in mijn blog post “Alcohol-Based Markers Q&A”, maar mocht je er meer vragen over hebben, dan kun je mij altijd een berichtje sturen via Instagram (@julia_henze). In deze tutorial ga ik ervan uit dat je al enigszins bekend bent met markers.

REFERENTIEFOTO

Bron: Pinterest (www.housetrends.com)

Dit is mijn referentiefoto voor deze tutorial. Verder zal ik stap voor stap uitleggen hoe je deze foto kan omtoveren tot een mooie en kleurrijke schets, maar eerst wil ik je wat praktische informatie geven.

Wat gaan we doen?

In deze tutorial gaan we:

  • Kijken welke materialen je nodig hebt;
  • Bestuderen hoe je geschikte Promarker kleuren kiest voor je schets;
  • Leren hoe je schaduwen aanbrengt (er zijn 3 verschillende manieren);
  • Voorbereiding doen op de sketch met behulp van een thumbnail;
  • Schetsen;
  • Kleuren;
  • En uiteindelijk details toevoegen om onze schets mooi en opvallend te maken.

WINSOR & NEWTON MATERIALEN DIE IK IN DEZE TUTORIAL GA GEBRUIKEN:

  1. Smooth Surface Drawing Paper Pad
    Dit is geen speciaal marker papier, maar toch vind ik het heel fijn om ermee te werken omdat het extra glad en wit is. Daardoor is het makkelijker om grote vlakken egaal te kleuren en mooie kleurovergangen te creëren. Als je niet weet welk papier je het beste kan gebruiken voor je marker tekeningen, lees dan mijn blog post “Your Guide To Perfect Paper for Alcohol-Based Markers” waarin ik vertel waar je op moet letten bij het maken van je keuze. Het gebruik van geschikt papier is namelijk essentieel bij het werken met alcohol markers.
  2. Fineliners
    In deze tutorial ga ik gebruiken:
    – 0.1 mm voor de dunste lijnen;
    – 0.5 mm voor het meeste lijnwerk;
    – 0.8 mm voor de dikke lijnen bij het creëren van schaduwen.
  3. Promarkers (zie de kleuren in de kleurenkaart hieronder).
    Markers op alcoholbasis kunnen heel goed blenden (mengen). Anders dan met gewone stiften kun je hiermee de meest prachtige gradiënten en overgangen creëren. Ik hou van mooie blendings en gebruik ze heel vaak in mijn illustratiewerk, maar eigenlijk heel weinig in urban sketching. Daarin heb ik toch voorkeur voor minder egale vlakken en een wat snellere manier van werken (het gladde papier zorgt voor een bepaalde mate van blending dat ik genoeg vind). Daarom sla ik in deze tutorial het hoofdstuk “blending” over en zal ik meer focussen op het creëren van schaduwen, als een van de belangrijkste manieren om diepte en volume aan je schets toe te voegen.

KLEURENKAART

Dit zijn de kleuren die ik in deze tutorial ga gebruiken. Zoals je kunt zien, hebben de meeste kleuren op deze kaart twee tinten: een lichtere en een donkere. De lichte tint gebruik ik voor de lichte delen van de schets en de donkerdere voor de schaduwen.

Als je niet dezelfde kleuren hebt als ik, kun je natuurlijk je eigen kleuren kiezen. Op mijn website vind je een aantal Promarker en Promarker Brush kleurenkaarten, die je kunnen helpen om betere kleuren combinaties te maken. Je zal zien dat de door mij gemaakte kleurencombinaties uit drie tinten bestaan (een lichte, een donkerdere en de donkerste). Voor het geval dat je mooie overgangen in je schets wil creëren, of als je bijvoorbeeld meer kleurvariatie in planten en bomen wilt hebben, dan heb je drie tinten nodig. Voor de rest moeten twee tinten van iedere kleur in principe genoeg zijn. Je kunt bijvoorbeeld de eerste tint van de drie voor de lichte delen gebruiken en de tweede of derde voor de schaduwen.

Door gebruik te maken van deze kleurenkaarten is het makkelijker om de juiste markers te kopen die goed bij elkaar passen. Toch zou ik adviseren om ook zelf met de kleuren te experimenteren en je eigen combinaties proberen te maken met de kleuren die je al hebt.

SCHADUWEN

Schaduwen tekenen is een belangrijke vaardigheid bij het schetsen, ongeacht het schetsmedium. Zonder schaduwen zien je tekeningen er vlak en saai uit. Daarom wil ik even uitleggen hoe je op drie verschillende manieren met Promarkers schaduwen kan creëren:

Eén kleur
Dit werkt vooral met donkerdere markers (dus niet met geel of heel licht bruin bijvoorbeeld). Daarmee kun je middentonen en schaduwen maken door meerdere lagen over elkaar aan te brengen. Houd er rekening mee dat nieuwe lagen er donkerder uitzien als je de vorige laag volledig laat drogen en dat hoe donkerder de oorspronkelijke markerkleur is (de eerste laag), hoe donkerder de volgende lagen zullen zijn.

Twee kleuren
Dit is heel simpel. Je gebruikt een lichte tint voor de lichte delen van de schets en een donkere tint van dezelfde kleur voor de schaduwen. Hiervoor is mijn “Color Combos” kleurenkaart heel handig om de beste kleurencombinaties te bepalen.

Drie kleuren
Het idee is hetzelfde als voor twee kleuren, maar in dit geval hebben we een extra toon, de middentoon. Het tekenen met drie kleuren zorgt voor soepelere overgangen in je schetsen, omdat het contrast tussen de donkere en de lichte kleuren wordt verzacht door de middentoon. Ik gebruik bijvoorbeeld driekleurencombinaties voor grote schaduwen, maar ook om bomen en planten wat levendiger te maken

LICHTBRON

Een van de meest gestelde vragen van mijn studenten is: hoe weet ik waar ik de schaduwen moet tekenen? Schaduwen zijn vaak moeilijk te zien, zowel op locatie als in referentiefoto’s. Toch is er een vrij eenvoudige methode om ze te tekenen.

Dit is wat ik doe: ik probeer de schaduwen niet te kopiëren, ik verzin ze gewoon! Ik plaats een denkbeeldige lichtbron linksboven in mijn schets. In dit geval zullen de schaduwen aan de rechterkant van uitstekende objecten komen. Als ik de denkbeeldige lichtbron aan de rechterkant zet, komen de schaduwen aan de linkerkant van de objecten die uitsteken. Deze methode ga ik in deze tutorial gebruiken.

Oké! Laten we gaan beginnen!

Stap voor stap

Stap 0. Thumbnail (een miniatuurtekening)

Ik adviseer mijn leerlingen om altijd een thumbnail te maken voordat ze aan de eigenlijke tekeningen gaan werken. Dit is het moment dat je over de compositie kan nadenken, verschillende kleurencombinaties kan uitproberen, kan kijken welke fineliners het meest geschikt zijn (diktes, kleuren, etc.), zo nodig een paar snelle schetsen van details kan maken, enzovoort. Zoals je kunt zien, heb ik het huis een beetje vereenvoudigd. Ik vond de tweede deur en een paar andere details overbodig, dus heb ik het voor mijzelf en voor jou makkelijker gemaakt om te tekenen.

Sla deze essentiële stap niet over! Als je schetst zonder een thumbnail, is de kans groot dat je vastloopt tijdens het tekenproces, niet wetende welke kleuren je vervolgens moet kiezen. Misschien voelt het als tijdverspilling of in ieder geval als een behoorlijke vertraging, maar in de werkelijkheid versnelt het juist het maken van de hoofdschets, omdat je alle belangrijke beslissingen eerder hebt genomen. En, wat ook niet onbelangrijk is, helpt het je een mooiere en sprekendere tekening te maken.

Stap 1. Schetsen met een lichte marker

Ik gebruik geen potlood voor mijn markerschetsen. In plaats daarvan doe ik het met de lichtste grijze marker. In dit geval – WG00. WG staat voor Warm Grey en 00 staat voor de kleurintensiteit. Promarker heeft drie grijstinten: Warm Grey (warme tint), Cool Grey (neutrale tint) en Ice Grey (koele tint).

Hoe weet je welke je moet kiezen? Dat hangt af van het kleurenpalet die in je schets gebruikt: als je schets overwegend koude kleuren bevat (blauw, paars), dan past Ice Grey daar het beste bij. Voor schetsen met warme kleuren (geel, rood, bruin) is Warm Grey het meest geschikt. Omdat Cool Grey neutraal is, past die het beste bij de tekeningen met een combinatie van warme en koude kleuren. Teken alleen de belangrijkste lijnen die je nodig hebt om de tekening in te kleuren. Nog geen details, dat doen we pas aan het eind met de fineliner.

Stap 2. Kleuren met Promarkers

Begin te kleuren met de markers die je hebt gekozen voor de lichte delen van de objecten. Kleur het hele gebied, ook daar waar later schaduwen zullen komen. Als je een gevorderde tekenaar bent, kun je bijvoorbeeld een deel van objecten inkleuren en andere wit laten. Zo maak je je schets speelser en spannender. Maar als je een beginner bent, is het makkelijker om alles in te kleuren.

Om te voorkomen dat je per ongeluk met de oranje marker over de lichte delen gaat kleuren, kun je eerst een lijn daaromheen tekenen en dan pas inkleuren. Vergeet niet om ze goed te blenden (mengen) met de rest van de kleur zodat het wat egaler wordt.


Veel van mijn studenten vragen hoe ze het gekleurde oppervlak zo glad en mooi mogelijk kunnen maken. Hier is de truc: neem glad papier, gebruik de chisel nib (beitelpunt) van je marker en kleur in met meerdere lagen.

Het is tamelijk moeilijk om hele grote vlakken heel glad te krijgen, maar ik vind dat het voor urban schetsen ook absoluut niet nodig is, omdat een schets juist snel en sketchy moet zijn. Maar deze tips kunnen in ieder geval voorkomen dat de vlakken heel erg ongelijkmatig worden gekleurd.

Kleur alle lichte delen van de schets in en teken voorzichtig rond de boombladeren.

Stap 3. Schaduwen toevoegen

Begin met het toevoegen van schaduwen zoals ik hierboven heb uitgelegd. Mijn denkbeeldige lichtbron bevindt zich linksboven, dus de schaduwen zullen onder en rechts van de uitstekende delen zijn. Je kunt meteen zien hoe de vormen naar voren komen. Zo wordt de schets interessanter en leuker om te zien.

Voeg meer schaduwen toe.
De planten en de boom: Gebruik drie tinten en teken iedere tint met een soort van puntjes of hele korte streepjes. Op deze manier krijg je de suggestie van bladeren, wat voor een levendiger beeld zorgt.
Onder het dak: De schaduw is hier vrij groot. Dus gebruik ik hier twee kleuren om het er gladder uit te laten zien.
Grond: Merk op dat de grond vooraan heel licht is en dat het dichter bij het huis geleidelijk donkerder wordt. Op deze manier creëren we diepte in de schets. Mengkleuren voor een vloeiendere overgang.

Stap 4. Verfijnen met een fineliner

Dit is het moment dat je heel goed naar de referentiefoto gaat kijken en alle details tekent die je in je schets wil hebben. Alles waarvan je denkt dat het je schets mooier en interessanter zal maken. Alles wat je de kijker wilt laten zien.

Ik heb meestal geen bepaalde volgorde voor het gebruik van dikkere en dunnere fineliners. Ik wissel ze af terwijl ik bezig ben. Maar voor deze tutorial laat ik het in duidelijke stappen zien. Ik ben begonnen met de dunste fineliner die ik heb – 0.1 mm. Dit zijn de lijnen die ik in mijn schets niet te opvallend wil hebben: de dakpannen, de muurstenen en de kelderstenen (details die geen of nauwelijks schaduw creëren omdat ze niet of nauwelijks uitsteken).

Alle andere lijnen teken ik met de 0.5 mm fineliner. Hier heb ik tussendoor, omdat ik het eerder was vergeten, nog de tegels op de grond toegevoegd met de dunste fineliner.

De schets is bijna klaar. Toch wil ik daar wat meer levendigheid aan toevoegen door de schaduwen iets meer te benadrukken. Ik maak ze donkerder door gewoon over de schaduwkleur te tekenen met mijn dikste fineliner (0.8 mm). Door fineliners van verschillende diktes (of zelfs kleuren) te gebruiken, kun je je schetsen aantrekkelijker en sprekender maken.

Nu zijn we echt klaar! Als we de referentiefoto en de volledige schets naast elkaar plaatsen, kun je zien dat ik niet heb geprobeerd om de referentiefoto exact te kopiëren. In plaats daarvan heb ik het creatief geïnterpreteerd, meer kleur toegevoegd en de onbelangrijke details weggelaten. Dit is de creatieve vrijheid die wij als kunstenaars/tekenaars hebben en dat maakt het tekenen zo geweldig.

Ik hoop dat je deze tutorial leuk en leerzaam vond en dat ik je heb geïnspireerd om je eigen urban sketches te maken met Promarkers van Winsor & Newton. Als je met mij mee hebt getekend, zou ik graag jouw tekening willen zien! Je kunt mij op Instagram taggen (@julia_henze), een privé bericht sturen of hier een reactie achterlaten. Veel plezier met schetsen!