Linda ter Braak in actie in restaurant ‘Het Paradijs’ in Enschede, tijdens een schetsmiddag met de Urban Sketchers Twente in december 2024. “Het Paradijs is een hele creatief ingerichte plek, hier stond ik van bovenaf een doorkijk te tekenen met een uitdagend perspectief.”
door Roger Klaassen
Op 19 april hebben we onze National Sketch Day in Enschede. Na Rinske Meutstege en Mariëlle Tromp maken we deze maand kennis met Linda ter Braak, het derde lid van het lokale organisatieteam.
Linda is 55 jaar, geboren en getogen in het Twentse Wierden, is getrouwd en heeft twee volwassen kinderen. Na 25 jaar in IJsselstein (onder Utrecht) te hebben gewoond, is ze met haar man enige tijd geleden weer naar Twente teruggekeerd en woont ze nu in Almelo. Zoals we weten uit het bekende liedje van Herman Finkers was daar altijd al wat te doen (stoplicht op rood, stoplicht op groen), maar één ding is zeker: Linda is een bezige dame.
“Mijn hele leven ‘maak’ ik al graag. Dat gaat van tuin ontwerpen tot meubels timmeren, via keramieken en modeltekenen naar grafiek. Begin jaren ‘90 heb ik voor studies heen en weer gependeld tussen Utrecht (Universiteit Algemene Letteren) en Twente (AKI Kunstacademie Modevormgeving).”
Een tekening van een aantal jaar geleden op de camping in Hertme: half urban sketch, half illustratie. Op vakantie middagen lang tekenen aan het campingtafeltje vind ik echt heel fijn. Niks moet en alles mag. Alle materialen op tafel en gewoon tekenen wat je ziet en wat er in je opkomt. Af en toe komt er dan een nieuwsgierig iemand langs voor een praatje.
A4-schetsboek – 140 g/m2. Waterverfnapjes en Luminance potloden.
Uiteindelijk werkte Linda in het basisonderwijs (Jenaplan) als leerkracht en directeur. In Almelo is ze vol aan de slag gegaan in haar eigen atelier. “Ik ben daar vooral grafisch bezig: linoleumsnedes, kartondruk en etsen. Hier wil ik ook cursussen gaan geven voor kleine groepjes.een eerste proef met een groepje enthousiaste vrouwen was erg leuk om te doen. Ik ben nu bezig met het maken van een website zodat ik de workshops kan gaan plannen.”
Intussen heeft Linda zich aangesloten bij Kunst Punt Almelo, een stichting die twee jaar geleden is opgericht om Almelose kunstenaars een podium te bieden. Over een tijdje kunnen we daar een expositie van haar werk gaan bekijken.
Urban Sketching
Zoals veel van ons, heeft Linda ook haar hele leven getekend. Als kind tekende ze op vakantie al de omgeving waar ze verbleef. Zo’n twintig jaar geleden ging ze mee naar een weekend buiten schilderen in Drente, en dat beviel: de groep doet dat nog elk jaar en is inmiddels verhuisd naar Kerkestein aan de Waal.
Met de landschapsschilders aan de Waaldijk bij Herwijnen. De dijken werden daar versterkt en we zaten met de groep op de stalen bouwplaten omhoog te kijken naar de bouwkeet, op de achtergrond de kerk van Kerkestein. Het was fris en winderig, de wolken waren dan weer donker en dan weer licht. Ik heb de zwaarte een beetje aangedikt. 24 x 32 cm, vulpen met watervaste inkt op 250 g/m2 aquarelpapier.
“Het buiten schilderen is bij mij overgegaan in tekenen en urban sketching. Een jaar of zes geleden tekende ik een aantal keer mee met de Utrecht Urban Sketchers-groep. Tijdens de corona-periode deed ik veel mee aan challenges op instagram, zoals #drawthisinyourownstyle en tekende ik veel in IJsselstein. Op vakantie of bij dagjes uit gaan er altijd tekenspullen mee. Voorwaarde: een lekker bankje!”
“Begin vorig jaar heb ik de Urban Sketchers Twente opgericht en ga ik weer geregeld met een groepje ergens tekenen. Ik urban sketch niet wekelijks en ik ben niet iemand die in een ongebruikt kwartiertje zo maar ergens gaat zitten tekenen. Ik plan het schetsen in op de dag: ik vertrek bijvoorbeeld een uurtje eerder van huis om onderweg even te tekenen. Ik hou van de gelijktijdige concentratie en ontspanning bij het tekenen en luister dan graag naar de geluiden van de omgeving.”
Materialen & meteen ook een goede tip
Tijdens de verkenning van Enschede in de voorbereiding van de Sketch Day maakten we ook tijd om ergens te tekenen (en eerlijk gezegd: ook om op te warmen) en daar was ik verrast door het heel kleine formaat waarop Linda werkt. Linda vertelt: “Ik vind het leuk om verschillende dingen uit te proberen dus ik gebruik van alles en heb geen vaste stijl. Ik heb een mini-schetsboekje van Hahnemühle (8,5 x 12 cm) waar ik op twee bladzijden (een spread) vier rechthoekige tekeningetjes maak. Per spread kies ik telkens ander materiaal en ook een andere tekenwijze. Overeenkomst in de tekeningen is wel dat ik van gepriegel en details hou en ook van perspectief tekenen. Ook op zo’n klein formaat kan ik zo drie kwartier zoet zijn.” We maken er een tekentip van: maak naast elkaar een aantal kleine tekeningen, elk met hun eigen aanpak. Dat kan betekenen: verschillende materialen, kleuren, wel contouren-geen contouren, etc.
Een bladzijde uit mijn minischetsboekje. Deze keer zat er in mijn etui een bruine fineliner, een bruin potlood en een stiftje met Veengoud (100% humuszuur) uit Drenthe. Het eerste en derde schetsje waren perspectivisch een leuke uitdaging vanwege de doorkijkjes en glooiende lijnen. Mijn valkuil is dat ik te veel wil laten zien maar eigenlijk kan me dat ook weer niet zoveel schelen. Het is fijn om te kijken of het lukt. De tekeningetjes zijn gemaakt in Tecklenburg, Haarle, Ootmarsum en Enschede, allemaal binnen een maand. Elke tekening is ongeveer 5 bij 7 cm. 140 g/m2-papier.
“Dit kleine boekje heb ik altijd bij me, samen met een mini-etuitje met van tevoren uitgekozen tekenmateriaal. Ik vind het fijn niet te veel spullen mee te slepen. Voor de schetsmiddagen met de Twentse groep heb ik een A6-boekje en op vakanties ook een liggend A5-formaat of losse vellen. Meestal zet ik eerst met een aantal potloodlijnen de tekening op om de compositie te bepalen.”
En waar tekent Linda dan mee? Veel en heel gevarieerd, zo kunnen we stellen. “Ik gebruik watervaste fineliners van Staedtler, gekleurde fineliners van Faber-Castell en Lamy vulpennen met permanente zwarte en sepia inkt. Brush-penseelstiften van Pentel, Tombowstiften in allerlei tinten grijs, Inktense kleurpotloden van Derwent, Luminance kleurpotloden van Caran d’Ache en waterverfnapjes van Jaxon. Ik werk soms met een hervulbare waterbrush maar liever met een verwaspenseel. Ik heb al mijn penselen afgezaagd zodat ze in een Staedtlerdoosje van vier passen; onderin wat kleefgum en dan blijven ze prima zitten. Om witten toe te voegen heb ik soms een napje witte gouache bij me of een Posca-stift.”
In de praktijk
Voorbijgangers – Linda heeft er geen last van: “Voorbijgangers vinden het vaak wel interessant, soms zie je nieuwsgierige blikken, soms word je aangesproken. Omdat ik vaak in mijn miniboekje werk, valt het niet zo op wat ik aan het doen ben, helemaal als ik ook nog een lezende echtgenoot naast me heb zitten op het bankje. Met een tekenkrukje of veldezeltje val je meer op maar ik ben ook goed in mensen negeren omdat ik graag geconcentreerd en ongestoord werk ;-).”
“Het meest hou ik van tekenen onderweg, tijdens een wandeling of als ik ergens op de fiets heen ga in het Twentse landschap of voorheen langs de Lek. Ik hou van de lijnen in het landschap met hier en daar een gebouw. De rust om je heen, een zacht briesje, heerlijk!”
Hier probeer ik de Inktense potloden van Derwent. Ik kwam met deze potloden in aanraking na een bezoek aan hun Pencil Museum in het Lake District. De wat dikke punten van de potloden en het vezelige papier dwingen me wat minder gedetailleerd te werken. Met een waterbrushpen haal ik van de punt van het potlood de verf en maak ik de kleurvlakken, daarna teken ik de gekleurde lijnen. Ik vind het een fijne bladzijde vanwege de kleur en de leuke herinneringen aan deze tekenmomenten. De bovenste twee waren met de voorbereidingsgroep van de Nationale Schetsdag in Enschede aanstaande 19 april, de onderste twee tijdens een speciale Drink ‘n Draw bij een avondopenstelling (RMT Next) in het Rijksmuseum Twenthe.
Er zijn urban sketchers die van het woord ‘perspectief’ alleen al vlekken krijgen, maar niet Linda: “Je maakt mij heel erg blij met een perspectivisch pittige plek: dat kan een straatje zijn maar ook een doorkijkje in het bos of een van bovenaf-uitzicht op een abdij in de Franse Pyreneeën.”
“Elke plek heeft wel iets interessants. Ik merk dat ik in steden gauw voor de oude mooie gebouwen of straatjes ga, maar op mijn wensenlijstje staat eigenlijk nog wel een goede lelijke fabriek of een hypermodern gebouw.” Die zijn niet al te moeilijk te vinden – maar misschien niet in het Enschede waar Linda tijdens de Sketch Day met jullie aan de slag om een drogenaaldets te maken!
Recente reacties