De echte kleur. Of niet

25 februari 2022

door Anne Rose Oosterbaan

Gebruik je precies de kleur die je ziet? Of volg je liever je stemming van dat moment? Zo kan het ook. 

De echte kleur. Of niet. Je bent urban sketcher en gaat op pad om je omgeving in je schetsboek te vangen. Je kijkt goed, tekent zorgvuldig, en als je kleur wilt toevoegen, doe je dat met aandacht. Je kiest of mengt de juiste kleur. Waarom eigenlijk? Je kunt het ook anders doen: je kijkt welke kleuren je bij je hebt, en kiest vervolgens wat jou op dat moment het beste uitkomt. Wat nou, de echte kleur? Hiernaast zie je meteen hoe Mário maling had aan de groene tinten van het bos; hij had meer zin in roze en rood. Dus gebruikte hij dat voor zijn tekening. Hij is de baas over zijn eigen schets en gebruikt daarvoor de kleuren die op dat moment bij zijn stemming passen. Met als resultaat een prachtige tekening. In deze editie van Zo kan het ook zie je hoe tien schetsers over de echte kleur denken. Zo kan het ook.


English version: click HERE.

De schetser van deze tekening is Mário Linhares uit Lissabon (Portugal). Hij werkt als ontwerper en kunstpedagoog en zijn grote passie is urban sketchen. Hij is oprichter van de Urban Sketchers Portugal, daarnaast is hij educatief directeur van de internationale groep Urban Sketchers. Mário over dat schetsen: ‘Ik teken zo lang ik me kan herinneren en op een gegeven moment besloot dat ik anderen wil helpen met tekenen en creatief denken.’  Hij heeft een masterdiploma in visuele kunsteducatie en doet niets liever dan zijn kennis delen.

Het onderwerp van deze editie is het gebruik van extreme kleuren. Hoe duidelijk wil je het hebben? In deze tekening vanMário is vrijwel elke kleur op de tekening anders dan in het echt. De opmerking van hem bij deze tekening: ‘Ik ben niet kleurenblind, ik speel met kleuren’ zegt alles. Waarom zou je precies de kleuren gebruiken die je ziet? Mario gebruikt zijn schetsboek als zijn laboratorium om te experimenteren: het gaat om wat je voelt, hoe je stemming is. Dat je een tekening maakt waar je blij van wordt.

Victor Law is vice-president bij een technologiebedrijf en actief lid van de Urban Sketchers Hong Kong. Victor brengt met een pen en heldere streken aquarelverf oude wijken en historische gebouwen tot leven en geeft kleur aan het stadsleven in Hong Kong. Tegenwoordig tekent Victor vrijwel altijd op een tablet. Grote appartementsgebouwen zijn vaak grijze kolossen. Niet voor Victor, hij  neemt het perspectief niet al te serieus en strooit scheutig met kleur, waardoor deze gebouwen opeens bewondering opwekken, nu we ze door de ogen van Victor zien.

Pramote Kitchumnongpan uit Bangkok (Thailand), is voormalig industrieel meubelontwerper en kunstenaar. Pramote is een goede vriend van Asnee Tasna, een geweldige tekenaar waarmee we eerder hebben kennisgemaakt. Beiden delen hun passie voor schetsen: ‘Je leert van je vrienden, je maakt herinneringen en je hebt samen plezier.’ Samen startten ze de groep Bangkok Sketchers.

Less is more als je het aan Pramote vraagt. ‘Je hoeft niet elk detail in een tekening op te nemen; integendeel: probeer je tekening juist te vereenvoudigen.’ Dat is te zien in deze tekening hieronder van het stadhuis in Brussel. Hoe pak je dat aan, om een vrijwel witte toren te tekenen op een wit vel papier? Pramote ziet veel meer dan een paar witte vlakken: de gekleurde vlaggen, de zon die op de toren schijnt, de schaduwen. Kijk ook eens naar het andere werk van Pramote, het is altijd barstensvol felle kleur. Hij suggereert details, zonder dat we ze echt zien.

Valerie Hoberg is architect/stedenbouwkundige in Bremen (Duitsland). Sinds 2019 is ze als docent en onderzoeker verbonden aan de afdeling Architectuur en Kunst 20e/20e eeuw aan de Leibnitz Universiteit in Hannover. In haar vrije tijd gaat ze graag de stad in om huizen, straten en mensen te tekenen. Voor haar is haar schetsboek zowel een herinneringsboek als een instrument om te zien en te denken. Hiervoor gebruikt Valerie niet automatisch de kleuren die ze ziet; ze laat het afhangen van het materiaal dat ze bij zich heeft en de stemming waarin ze is. De tekening van de Bremer Marktplatz (links) is slim opgebouwd met gele en roze lijnen; de donkere huizen op de achtergrond trekken onze aandacht, dieper de straat in. In de schets van een straat het Flüsseviertel (rechts) heeft Valerie alleen groene lijnen gebruikt. Ze had juist een set acrylmarkers gekocht en ze was verrast door de felle kleuren. Ze zette door. Handig opgebouwd, hoe verder de huizen bij ons vandaan staan, hoe lichter de kleur groen is die ze gebruikt, waardoor ze diepte in haar tekening brengt. Alleen voor de vlakken heeft ze wat blauwe en gele verf gebruikt. Gelukkig dat Valerie de gekleurde markers voor de lijnen heeft gebruikt en haar zwarte pen in haar tas heeft laten zitten. Wat een intrigerende tekening is het geworden.

Patricia Ferreira is kunstenaar en woont in Braga (Portugal). ‘Ik stopte op de middelbare school met tekenen en schilderen en pakte het pas een jaar of zeven geleden weer in op.’ Patricia werkte na haar schooltijd als manager in de financiële sector en hield dat bijna twintig jaar vol.  ‘Ik had een huwelijk met de bank en een affaire met tekenen.’ Een paar jaar geleden jaar geleden hakte ze knoop door en gaf haar baan bij de bank op om zich volledig op haar passie voor kunst te richten. Ze geeft ook les, zodat ze haar liefde voor vormen en kleuren aan anderen kan overbrengen. ‘Ik teken en schilder wat ik goed ken, ik vertel een verhaal.’ Patricia is lid van de Urban Sketchers Portugal en beschouwt het stadscentrum van Braga als haar achtertuin, de plek waar ze getuige is van het dagelijkse leven. Ze is eigenzinnig in haar kleurgebruik, zoals je ziet in de tekening van Pastelaria Lusitana (rechts), waarin ze vrijwel alleen blauwgroene kleuren heeft gebruikt. ‘Kunst is een esthetische boodschap die ons verheft. Een gemeenschap zonder kunst en kunstenaars is gedoemd om in de schaduw te leven.’

Carolyn Breen Morton uit Barrie, Ontario (Canada) wordt Charlie genoemd: een vrouw met een jongensnaam. Urban sketchen is haar passie, het liefst tekent ze huizen of boten. Charlie is gepensioneerd lerares. ‘Kunst is altijd een deel van mijn leven geweest, maar zoals veel kunstenaars had ik vaak het gevoel dat ik talent en verbeeldingskracht miste. Het advies van mijn man: “Teken elke dag en je bereikt wat je wilt.” Hij had gelijk. Ik wil altijd mijn stijl verbeteren en veranderen. Ik houd van wat ik doe, maar heb het gevoel dat er veel meer in me zit.’ Haar schetsen werden inderdaad in de loop van de tijd losser en grilliger. Charlie gebruikt zelden een potlood. ‘Als ik een fout maak, werk ik daar gewoon mee verder.’

Ze gebruikt het liefst dikke penselen, bij voorkeur dikte 12, altijd met synthetisch haar. ‘Een dik penseel brengt eigenzinnigheid in een tekening; ik gebruik hetzelfde penseel voor de details. Ik hoorde een kunstenaar ooit zeggen: “Gebruik altijd het dikste penseel dat je hebt.” Dat advies werkt echt voor mij.’ Hoe eigenzinnig de tekeningen van Charlie zijn, zie je hier: links een winkel in Collingwood, rechts een in Barrie. Ze volgt haar intuïtie en gebruikt kleuren die haar op dat moment het best bevallen.Haar advies: ‘Maak je geen zorgen over wat je stijl is, het ontstaat vanzelf. Je neemt kleine dingen van andere schetsers over en maakt ze je eigen. Vergeet de regels. Wees niet bang om in een café op een simpel servetje te schetsen.’

Christian Couteau is een geweldige aquarellist uit Tonneins, Lot-et-Garonne (Frankrijk). Christian is een voormalig marinier, die als technisch tekenaar twee wereldreizen heeft gemaakt op de Jeanne d’Arc, een trainingsschip dat in oorlogstijd kan worden omgevormd tot helikoptermoederschip. Inmiddels is hij gepensioneerd en heeft zichzelf aangeleerd hoe om te gaan met aquarel, hij is autodidact. ‘Ik ben niet op zoek naar een fotografische weergave van de werkelijkheid. Kleur is de dominante factor in mijn tekeningen, ik suggereer liever wat ik zie dan dat ik probeer de realiteit weer te geven. Ik laat me graag inspireren door dingen die ik in mijn omgeving tegenkom. Ik werk het liefst met aquarel. Misschien komt mijn passie voor water uit de tijd dat ik zeeman was. Ik wil de eigenzinnige eigenschappen van aquarelverf begrijpen, de zachtheid en vluchtigheid van de kleuren.’

Alex Snellgrove is kunstenaar en kunstdocent in Sydney
(Australië). ‘Overal om me heen zie ik dingen die het waard zijn om te tekenen, ik zie schoonheid in wat alledaagse onderwerpen lijken. Ik woon vlak bij de stad, dus ik trek er vaak op uit om op straat of in een park te tekenen. Ik teken graag gebouwen, mensen en verkeer, cafés en zelfs winkelcentra. Ik probeer vooral het voortdurend veranderende licht in mijn tekeningen te vangen. Ik heb meer dan twintig jaar gewerkt als artdirector, illustrator en uitgever voor reclamebureaus en uitgeverijen. Sinds ik daarmee ben gestopt en me volledig kan richten op tekenen en schilderen, schets ik constant. Als ik les geef probeer ik mijn studenten meer zelfvertrouwen te geven. De meesten zijn vaardiger dan ze denken; het is mijn doel om ze te helpen om met een open blik naar hun omgeving te kijken en dat op hun eigen manier te tekenen en schilderen.’ Hoe belangrijk kleur is in de tekeningen van Alex, zie je hier: een bloemenwinkel in Burnie Street, Clovelly (links) en het Grand Pacific Hotel (1915) in Cogee. Tekenen is voor Alex een zintuiglijke ervaring, ze heeft een sterke band met haar omgeving.

Sanjeev Mita Joshi uit Poona (Indië) is zelfstandig architect en interieurontwerper, hobbykunstenaar en stadsschetser. Dat zijn zijn eigen woorden, maar hij vergeet te zeggen dat hij een geweldige kalligraaf is, die keer op keer prachtige, moderne toepassingen verzint voor zijn teksten. Sanjeev tekent snel, bij voorkeur op drukke plekken. Hij heeft door zijn werk geleerd om snel te beslissen welke delen van een gebouw hij wil tekenen en wat hij kan weglaten. Soms begint hij met een paar willekeurige kleurvlekken of vegen, die weinig met het onderwerp te maken hebben. Daar bovenop tekent hij in lijn wat hij ziet. Toen Sanjeev Urban Sketchers Indië oprichtte, was zijn doel om kunst te populariseren, om het voor iedereen toegankelijk te maken. Joshi is ervan overtuigd dat maatschappelijke groei kan plaatsvinden door dergelijke groepsactiviteiten. Sanjeev gebruikt meestal maar twee of drie kleuren in zijn schetsen. In deze tekening zie je zijn uitbundige kleurgebruik. Hij heeft pure kleuren aquarelverf op het papier gemengd toen ze nog kletsnat waren. De echte kleuren? Welnee.

Paul Wang, kunst- en designdocent uit Singapore mag niet ontbreken in deze editie over kleur. Urban sketchen is zijn passie en hij is actief lid van de adviesraad voor de internationale organisatie van de Urban Sketchers. Schetsen maakt Paul meer bewust van de wereld om hem heen; hij wil het moment vastleggen. ‘Door architectuur te schetsen, kan ik verbinding maken met het verleden en vooruit kijken naar de toekomst. De geluiden en geuren die ik dan tegenkom leveren zintuiglijke input voor het verhaal dat ik wil vertellen. Ik gebruik graag snelle spontane schetsen met extreme, gekleurde vormen om oude en nieuwe architectuur in en rond Singapore vast te leggen. Aquarel is voor mij het perfecte medium om snel en expressief te schetsen. De vloeibaarheid en onvoorspelbaarheid van de verf passen bij me, dan kan ik het speels houden. In mijn tekeningen zijn alle onderdelen met elkaar verbonden,  ze ondersteunen elkaar.’  Paul wisselt tekenen en schilderen vaak en snel met elkaar af. Hij danst met lijn en kleur over zijn vel papier.

In deze tekening van de Dried Goods Shop in Waterloo Street, vlak bij de Chinese Kwan Im Thong Hood Cho tempel en de zeer drukke Indiase Sri Krishnantempel. Veel mensen komen hierheen om te bidden voor geluk, maar ze komen ook om te winkelen. Je vindt winkels die religieuze goederen verkopen, maar je kunt ook gedroogde producten kopen zoals paddenstoelen en geneeskrach­tige kruiden. Deze dame zocht de beste gedroogde paddenstoelen uit enorme zakken die om haar heen stonden.

Nog meer inspiratie?

Vind je het handig om deze inspiratieblog te bewaren? Klik dan HIER om de pdf te downloaden. Handig voor later, als je voor hetzelfde probleem staat. Op deze pdf staan extra veel klikbare internetlinks, zodat je op je gemak nog wat verder kunt rondsnuffelen. Veel plezier! Zo kan het ook.


De volgende keer: Binnen de lijntjes.

Heb je de vorige afleveringen gemist van Zo kan het ook? Hier kun je alsnog de vorige versies bekijken en downloaden:

Alle tekenaars hebben toestemming gegeven voor het gebruik van hun tekening in deze blog. © Anne Rose Oosterbaan. Engelse editie: Erin Taylor.

1 Reactie

  1. Arthur Oster
    Arthur Oster op 25/02/2022 om 17:32

    Weer zo’n goed, leuk en interessant verhaal! Dank.

    Antwoord

Laat een reactie achter bij Arthur OsterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.